“In Zuid-Afrika leeft 50 % van de zwarte bevolking onder de armoedegrens. Voor de blanke Zuid-Afrikanen is dat 1 %. Deze raciale ongelijkheid is een erfenis van het apartheidssyteem dat mee in stand werd gehouden door KB Lux en Kredietbank. Dat staat in direct contrast met duurzame ontwikkeling, de universele rechten van de mens en de richtlijnen die de OESO oplegt.” Dat is de kernboodschap waarmee twee Zuid-Afrikaanse NGO’s klacht neerleggen bij de OESO tegen Kredietbank, nu KBC, en haar Luxemburgse offshore bank KB Lux. Die laatste groeide in de jaren ’80 uit tot het belangrijkste militaire witwaskanaal van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Daarmee verbrak KB Lux op georganiseerde schaal het VN-wapenembargo tegen Zuid-Afrika.
Het dossier dat de Zuid-Afrikaanse NGO’s gedurende vijf jaar hebben opgebouwd tegen KB Lux en KBC en dat is nu is neergelegd bij de OESO omvat om en bij 150 bladzijden. Vooral de bijlagen zijn onthullend. Martin Steynberg, ex-kaderlid van de Zuid-Afrikaanse wapenhandelaar Armscor, legt er in detail uit hoe er werd gewerkt met de experten van KB Lux om offshore financieringen te regelen. Geheime rapporten onthullen hoe het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime wapenaankopen regelt via KB Lux. De Zwitserse professor Mark Pieth, specialist in georganiseerde misdaad, verklaart er waarom hij dit dossier beschouwt als het grootste wat hij ooit heeft gezien in zijn carrière. De laatste bijlage is een brochure uit Vlaanderen waarin wordt uitgelegd waarom democratie niet werkt in Afrika en waarom apartheid in Zuid-Afrika van vitaal belang is voor de economische ontwikkeling van de regio. Verantwoordelijk uitgever van de brochure is prof. André Vlerick.
Wie het zwaard hanteert zal er ook door vergaan. Veel van het dossier tegen KB Lux valt terug op de Portugese wapenhandelaar Jorge Pinhol. Die heeft een langlopend dispuut met Armscor, en dus ook met KB Lux. In 1986 kwam de internationale wapenhandelaar, een ex-racecar piloot, tussen bij de aankoop van 50 Puma-helikopters door Armscor, goed voor 3 miljard dollar, betaald via offshore rekeningen van KB Lux. Pinhol claimt tot op vandaag 300 miljoen dollar op de deal.
De twee NGO’s Open Secret en Centre for Aplied Legal Studies willen met hun klacht vier punten verwezenlijkt zien. Ten eerste dat KB Lux en KBC zich excuseren bij de Zuid-Afrikaanse bevolking. Ten tweede dat de Belgische staat een waarheidscommissie opstart naar dit dossier. Ten derde dat de OESO beide banken veroordeelt om hun richtlijnen te verbreken. En ten vierde dat de bankengemeenschap een meer sluitend systeem opstart om dergelijke dossier in de toekomst onmogelijk te maken.
