Barones Dora Janssen, weduwe van Paul Janssen, de stichter van het gelijknamige farmabedrijf uit Beerse, gaat een schat van 17 gouden voorwerpen terug bezorgen aan de Kogi stam in Colombia. De 17 stukken, geschat op 15 miljoen euro, zijn een restant van de precolombiaanse kunstverzameling die in 2007 werd betaald aan de Belgische overheid als regeling voor de successierechten van 7,7 miljoen euro op de erfenis van Paul Janssen. Die collectie is nu te bekijken in het SMAK. Maar de 17 speciale stukken wou Dora Janssen terug bezorgen aan de Kogi. Ze moest daarvoor twee jaar onderhandelen met de Colombiaanse staat die de stukken zelf opeiste.
De collectie precolombiaanse kunst van het echtpaar Janssen omvatte om en bij 350 stukken. Na de regeling voor de successierechten hield ze 21 stukken over, waaronder de 17 Kogi-stukken. Die goudstukken werden 500 jaar geleden geroofd door de Spaanse bezetters. Jarenlang zocht de weduwe van Paul Janssen naar de rechtmatige eigenaars. Dat is nu gelukt. Haar verhaal raakte begin vorige maand bekend in Frankrijk maar bereikte nu pas de Vlaamse pers.
“Een droom is werkelijkheid geworden.” zegt Dora Janssen. De schat van de Kogi omvat 17 gouden stukken: een kroon, juwelen en een aantal borden. De voorwerpen zaten al een dertigtal jaar in de collectie precolumbiaanse kunst van het echtpaar Janssen. Zij kochten de voorwerpen aan bij antiekhandelaars in Europa en de VS. In 2014 waren een aantal leden van de Kogi-stam aanwezig op een conferentie over ecologie in Brussel. Dora Janssen sprak met de Colombianen af om hen te gaan bezoeken.
De Kogi’s zijn nu nog met 10.000 en leven op 4.000 meter hoogte in het Andesgebergte. “Voor mij was het evident dat de voorwerpen moesten terugkeren naar hun land”, zegt Dora Janssen. “Maar de Colombiaanse overheid is het te weten gekomen. Ik mocht de collectie niet aan de Kogi geven, en de objecten moesten naar een museum in Bogota. ‘Oké, dan blijven ze bij mij’, heb ik gezegd.”
De Belgische barones weigerde de waardevolle stukken af te staan aan de regering. “Voor de Kogi is goud niet gewoon een edelmetaal. Het is de weerkaatsing van de zon. Goud beschermt de mensen. Dat mag niet in een vitrine in een museum liggen.”
Na twee jaar strijd en discussie met het ministerie van Cultuur kreeg ze uiteindelijk de toestemming om de schat terug aan de Kogi te geven. “Ik heb iets dat hen heel nauw aan het hart ligt teruggegeven. Voor mij is een droom werkelijkheid geworden.” De Franse organisatie Tchendukua, die het verhaal ook publiek maakte, gaat de schat nu naar de stam brengen.
