Het Amerikaanse Office of Foreign Assets Control (OFAC), een afdeling van het ministerie van Financiën, heeft de Antwerpse goudhandelaar Alain Goetz op haar zogenaamde ‘schurkenlijst’ geplaatst. Goetz wordt er van beschuldigd de rebellen te financieren die oorlog voeren in de Congolese provincie Kivu. “Sinds 2016 delft AGR illegaal goud uit mijnen in regio’s van de DRC (Democratische Republiek Congo) die worden gecontroleerd door gewapende groepen, waaronder de Mai-Mai Yakutumba en Raia Mutomboki, die betrokken zijn bij destabiliserende activiteiten in Zuid-Kivu, DRC.” zo zegt het OFAC in een persbericht. Goetz is eigenaar van AGR via een offshore constructie in de Seychellen. De oorlog in Kivu is één van de meest wreedaardige conflicten in Centraal Afrika die zich onder meer kenmerkt door verkrachting en afpersing op grote schaal. Alain Goetz beheert zijn activiteiten momenteel vanuit Dubai dat daarmee nogmaals zijn status van schurkenstaat bevestigt. In België werden de broers Alain en Sylvain Goetz al in 2020 veroordeeld voor witwassen.
AGR heeft een raffinagecapaciteit van 219 ton per jaar en wordt beschouwd als een van de grootste goudraffinaderijen in Afrika, na raffinaderijen in Zuid-Afrika en Ghana. In 2018 erkende Goetz dat AGR ongeveer 150 kilogram goud uit de DRC per week raffineert, of ongeveer 8,5 ton per jaar, ter waarde van 496 miljoen dollar. Dit komt neer op bijna alle totale goudexport van Oeganda in 2018, die ongeveer 10 ton bedroeg en een waarde had van 515 miljoen dollar. Meer dan 90 procent van het DRC-goud wordt naar regionale staten gesmokkeld, waaronder Oeganda en Rwanda, waar het vervolgens vaak wordt geraffineerd en geëxporteerd naar internationale markten, met name de Verenigde Arabische Emiraten. In het oosten van de DRC, waar ongeveer 130 gewapende groepen actief zijn, is de goudhandel een belangrijke oorzaak van conflicten. Een netwerk van gewapende groepen, smokkelaars en bedrijven genereert illegale inkomsten uit de goudindustrie door middel van dwangarbeid, smokkel of door het afpersen van betalingen van mijnwerkers. Deze groepen gebruiken inkomsten uit goud om gewapende conflicten te financieren en zichzelf te verrijken.
“Conflictgoud is de grootste bron van inkomsten voor gewapende groepen in het oosten van de DRC, waar ze mijnen controleren en mijnwerkers uitbuiten”, zegt de Amerikaanse onderminister van Financiën voor Terrorisme en Financiële Inlichtingen Brian E. Nelson. “Alain Goetz en zijn netwerk hebben bijgedragen aan gewapende conflicten door DRC-goud te ontvangen zonder de oorsprong ervan in twijfel te trekken. Treasury is heel duidelijk geweest: wereldwijde goudmarkten, bij elke stap van de toeleveringsketen, moeten zich bezighouden met verantwoorde inkoop en due diligence in de toeleveringsketen uitvoeren.”
Alle bedrijven van Goetz staan nu net als de man zelf op een zwarte lijst. Het gaat concreet om Agor DMCC en Gold LLC in Dubai, om de holding AGR International Ltd. op de Seychellen en de Belgische vennootschappen Alaxy, CG – Vastgoed Invest, Orofino en WWG Diamonds.
Volgens schattingen van UNHCR, de vluchtelingendienst van de Verenigde Naties, zijn de afgelopen twee jaar meer dan vijf miljoen mensen ontheemd door onveiligheid en geweld in de Democratische Republiek Congo, met bijna twee miljoen ontheemden in de provincie Noord-Kivu. De inspanningen van UNHCR om ontheemden te helpen kampen met ernstige financieringstekorten. Tot dusver is slechts zes procent van de 195 miljoen dollar die UNHCR nodig heeft voor haar vitale operaties in de DRC gefinancierd.
