De Vlaamse zakenclub de Warande staat dezer dagen volop in het zonlicht. En dan smelt de boter. De Vlaamse regering kent de club immers een renteloze lening toe van 800.000 euro die in natura wordt terugbetaald, in de vorm van lidmaatschappen van de zakenclub voor 60 Vlaamse ministers en politieke topmedewerkers. Een onhandig verpakte subsidie die wel al dateert van de vorige eeuw. Maar wat velen niet weten is dat Warande geen eigenaar is van het statige pand aan het Brusselse Warandepark waar de club in huist, pal naast de Amerikaanse ambassade. Zoals zo dikwijls is ook hier het vastgoed de sleutel, een constructie die 33 jaar terug werd opgezet door de nu 80-jarige Brussels-Vlaamse ondernemer baron Piet Van Waeyenberge. Dat vastgoed is netjes ondergebracht in de vennootschap J. Zinner. Zonder Zinner geen Warande. Met steun van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka.
Het is een mooie anekdote. De vermogende Franstalige bourgeoisie familie Empain moet in Brussel zowat alles zijn wat anti-Vlaams is. De naam Empain staat voor francofoon industrieel geld, met belangrijke bruggen naar Frankrijk. Begin de jaren ’80 van de vorige eeuw stond het verkommerde stadspaleis van de familie in het centrum van Brussel te koop. Maar het was crisis en er daagden geen kopers op. Verkopers waren de twee zussen van de overleden baron Edouard Empain. “Nous ne vendons pas aux flamands.” was hun stelling, wij verkopen niet aan Vlamingen. Maar het geld kruipt waar het niet gaan kan. De toen 47-jarige ondernemer Piet Van Waeyenberge ligt op de loer en ziet zijn kans. Samen met wijlen farma ondernemer Paul Janssen uit Beerse slaagt hij er in het “hotel Empain” na 10 jaar leegstand op te kopen.
Zowel Paul Janssen als Piet Van Waeyenberge zijn op dat moment sterkhouders van het Vlaams Economisch Verbond, nu Voka. De eerste in Vlaanderen, de tweede in Brussel. Het hotel Empain paalt aan het Warandepark, tussen het parlement en het koninklijk paleis. 100 meter verder, in het park zelf, ligt de Cercle Gaulois, de traditionele club van de franstalige financiële elite in Brussel. Beide Vlaamse ondernemers besluiten de Warande uit te bouwen tot een Vlaamse tegenhanger van de Cercle Gaulois. En dat werd snel een succes. Vlaamse ondernemers hadden immers geen “pied à terre” in Brussel en moesten van het ene salon naar het andere verhuizen. Met de Warande kregen ze een voet aan de grond in het centrum van Brussel. (Lees verder onder de foto)
Piet Van Waeyenberge bracht het vastgoed onder in de vennootschap J. Zinner. Officieel huist de Warande immers in de Zinnerstraat nummer 1. De straat zelf, tussen de Warande en de Amerikaanse ambassade is om veiligheidsredenen afgesloten. De vzw Warande huurt het gebouw van de NV J. Zinner. Tegen een gunstprijs. Momenteel bedraagt die huurprijs 141.000 euro per jaar. Ter vergelijking, de huurprijs van die (grotere) Amerikaanse ambassade bedraagt 1,1 miljoen euro per jaar. J. Zinner liet de schuld van de vzw Warande al oplopen tot 450.000 euro. De familie Van Waeyenberghe controleert op vandaag nog 20 % van J. Zinner. De andere 80 % is verdeeld over kleinere aandeelhouders en financiële instellingen.
O tempora, o mores. Al van in het begin kreeg de Warande de steun van de Vlaamse regering èn van de kristen-democraten. Een eerste lening van 30 miljoen frank uit 1987 werd al omgezet in betalingen in natura via lidmaatschappen. Geen haan die er naar kraaide tot in 2012 de oppositie in het Vlaams parlement er over viel. Om er daarna weer stil over te worden. Doorheen de jaren verloor de Warande een stuk van zijn initiële slagkracht. Niet onbelangrijk daarbij was de studie die in 2005 werd gepubliceerd door de denktank “In de Warande”, getiteld: “Manifest voor een zelfstandig Vlaanderen in Europa”. Die radicale analyse kreeg openlijk alleen politieke steun van het Vlaams Belang. Drijvende krachten achter het project waren Remi Vermeiren, de vroegere topman van de KBC groep, en Frans Crols, gewezen hoofdredacteur van het economisch magazine Trends en momenteel sterkhouder van ’t Pallieterke. De Warande zelf distancieerde zich voorzichtig van de studie, maar in perceptie was dat geen positief element. Zelfs in die mate dat CD&V oudgediende Erik Van Rompuy enkele dagen terug zonder verpinken zei dat de Warande verworden is tot een verlengstuk van de N-VA. De “lening” aan de club is het werk van N-VA Vlaams minister-president Geert Bourgeois. De banden tussen de N-VA en de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka zijn bekend en vooral sterk. Zo is ex-Voka voorzitter Michel Delbaere bestuurder van J. Zinner. Voorzitter is momenteel de Antwerpse verzekeringsspecialist Mark Leysen.
