‘Geld is heilig. Het is het bloed van de economie. Daarom moet je er respect voor hebben.’ Met deze uitspraak van de nu 90-jarige Pierre Van der Mersch opent de nieuwe editie van het boek “De 100 Rijkste Belgen”. Dankzij zijn investeringen op de beurs eindigt Van der Mersch op nummer 25 in het boek. De man wordt wel eens de omschreven als ‘de Belgische Warren Buffett’, de ook al redelijk vergrijsde Amerikaanse miljardair die rijk werd met beursbeleggingen. Van der Mersch startte zijn carrière ooit als bediende bij een bank waar hij snel leerde dat grootbanken niet begaan zijn met het belang van hun individuele cliënten maar enkel met het financieel gewin van hun eigen aandeelhouders. Zonder dralen startte Van der Mersch daarop zijn eigen beleggingsmaatschappij, tot groter nut van zijn eigen aandeelhouders. In deze nieuwe editie gaan we dieper in op wie de mensen zijn die geld verdienen. Daarbij wordt nu meer aandacht gelegd op de mens achter het geld dan op het geld zelf. Je moet minstens 300 miljoen euro hebben verdiend of zoveel euro waard zijn om in dit boek te raken. Wanneer je spreekt over zoveel geld, dan is dat geld een middel geworden, meer dan een doel op zich. Hoe die middelen worden gebruikt, is doorgaans het resultaat van cijfermatige analyses maar dikwijls ook van het denkproces van de eigenaar/ondernemer. Dat daarbij ook emoties en ego meespelen, ligt voor de hand. En dat die vermogende mensen alles in het werk stellen om hun opgebouwde rijkdom te behouden, is ook een menselijk gegeven.
Gaëtan Waucquez, nummer 91 in het boek, is aandeelhouder en CEO van het beursgenoteerde bedrijf Floridienne, een bedrijf dat zich onder meer toelegt op de kweek van slakken en hommels. ‘Wanneer ik jong was en aan de unief zat, droomde ik ervan om CEO en aandeelhouder te worden van een Belgisch bedrijf, in een vredige omgeving, zonder agressiviteit, in een sector die bezig was met de toekomst. Floridienne heeft dat allemaal.” zo zegt hij. “Mijn droom nu? Aandeelhouder blijven tot ik sterf.’ zo vertelde hij daarover in de krant L’Echo. “Ik amuseer mij hier rot. De koers van het aandeel? Ik bekijk die nooit. Mijn enige zorg is geld vinden voor goede projecten, ‘le reste je m’en fous.”
Waucquez kiest duidelijk voor een geluksmodel, meer dan voor een verdienmodel. Alhoewel, we moeten ook niet naïef zijn. Zijn geluk wordt intenser naarmate zijn winst groter wordt. En ook dat van zijn aandeelhouders op de beurs trouwens. “Vermogen is de zuurstof om te groeien. Wie dat belast, vernietigt bedrijven.” Dat schrijven meer dan 400 vermogende Belgen in een open brief in 2024 als reactie op de groeiende druk van de linkse politieke partijen om een vermogensbelasting in te voeren. Een stelling die verdedigbaar is wanneer er ook een correct en nageleefd belastingsysteem wordt aan gekoppeld. “Wat betreft het onderwerp van uw publicatie, zoals hierboven uitgelegd, dit draagt op geen enkele manier bij tot het publieke debat, maar is het integendeel alleen bedoeld om “te voldoen aan de publieke nieuwsgierigheid.”, zo schreef ons ooit Eric Wittouck, de nummer één in dit boek, in een aangetekende brief. Met alle respect, dat is dus niet zo, vermogende mensen hebben meer macht en beschikken over meer hefbomen dan arme mensen. Ze kunnen zich dus niet onttrekken aan enige aandacht van de kritische democratische samenleving.
Laat ons eindigen waar we begonnen, bij Pierre Van der Mersch. Als investeerder deelde die ook zwaar in de klappen van de bankencrisis van 2008. De grootste Belgische bank Fortis, onder leiding van Maurice Lippens, ging daarbij over kop, net zoals de staatsbank Dexia en in die laatste zijn schaduw ook de coöperatieve beleggersvennootschap Arco. Bij Fortis werd de val versneld door de mislukte overname van de Nederlandse bank ABN Amro. “Fortis wilde de grootste van Europa worden en betaalde een veel te hoge prijs.”, zo zei van der Mersch daarover. “Het dubbele van de normale prijs. Ik ben ervan overtuigd dat de Fortis-toplui niet wisten dat ze voor 40 miljard euro toxische kredieten hadden gekocht. Dat is heel erg. Het is eigen aan het bankiersvak om te weten wat je koopt. En de risico’s te bestuderen. Een bankier die dat niet doet en die zich beroept op ratings van Standard & Poor’s, die moet gefusilleerd worden. Ze zouden beter de ratingbureaus afschaffen. Dan kan iedereen weer voor zichzelf denken.” Hopelijk kan dit boek wat bijdragen tot die laatste ambitie. De komende dagen presenteren we u alvast een selectie van portretten uit het boek.
Morgen: Jan Boone, het wereldsucces van een speculooskoekje
De 100 Rijkste Belgen, Ludwig Verduyn. Uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts, 349 pagina’s.
