De Europese Commissie start een “diepgaand” onderzoek naar eventuele illegale staatssteun van de Vlaamse regering aan verschillende natuurverenigingen waarbij Natuurpunt Vlaanderen de belangrijkste is. De beslissing van de Commissie komt er na klachten van de Vlaamse Vereniging Gelijkberechting Natuurbeheer (VVGN), een groep van grootgrondbezitters en jagersverenigingen. Die zegt dat Natuurpunt zich gedraagt als een commerciële onderneming en steevast alle vrijkomende grond opkoopt. Met subsidies dus. Voorzitter van de VVGN is Nicolas Saverys, referentie aandeelhouder van de beursgenoteerde gastankerrederij Exmar. Die werd dan weer door Vogelbescherming Vlaanderen voor de rechter gedaagd over een ‘illegaal’ jachtrecht in een Oost-Vlaams natuurgebied. “Als ze denken dat ze kunnen winnen tegen een Saverys, dan kennen ze mij nog niet.” liet de reder zich eerder al ontvallen.
Nicolas Saverys is de eigenaar van het kasteel van Sombeke. Jarenlang was hij ook eigenaar van een 9,19 hectare groot moerasgebied, tot de Vlaamse Waterweg hem in 2012 onteigende. Sindsdien fungeren de percelen van Saverys als een natuurlijke schokdemper tegen wateroverlast en moeten ze de Scheldevallei beschermen tegen overstromingen. Bij de onderhandelingen met de Vlaamse Waterweg en het Agentschap Natuur en Bos verwierf Saverys een jachtrecht op zijn voormalige gronden voor 25 jaar. “De jongste jaren heb ik daar misschien twee keer per jaar van gebruikgemaakt. Ik heb er eens een duif en een fazant geschoten, dat is het zowat.” vertelde hij enkele maanden terug aan de krant de Tijd.
Wat er ook geschoten werd, het schoot in elk geval in het verkeerde keelgat van Vogelbescherming Vlaanderen. Volgens de vereniging storen de geweerschoten de vogels in het gebied. Juridisch verwijzen ze naar een aanvullend decreet van 2019. Daarbij verkreeg de Exmar-oprichter een bijkomend jachtrecht voor het hele Groot Broek van 73 hectare groot. Volgens de natuurvereniging kwam dat addendum er zonder mededingen of transparantie en is het in strijd met het jachtdecreet. Ze willen dus dat die ‘deze illegale situatie’ wordt rechtgezet.
Nicolas Saverys omschrijft Vogelbescherming Vlaanderen als “de militaire tak van Natuurpunt”. De beslissing van Europa om de zaak te onderzoeken komt volgens hem dan ook geen dag te vroeg. De Commissie twijfelt er met name aan dat “de Vlaamse overheidssteun in overeenstemming is met de EU-regels rond staatssteun”. Mocht dat zo zijn, dan zou Vlaanderen de vele honderden miljoenen euro’s staatssteun aan onder meer Natuurpunt in principe moeten terugvorderen, iets wat in praktijk onmogelijk is.
Aan de kranten van Mediahuis zegt Saverys erg opgetogen te zijn met het aangekondigde Europese onderzoek, “dat ook in het belang van de burger is”, beklemtoont hij. “Want die zijn belastinggeld stroomt nu al decennia naar linkse, ecoterroristische verenigingen zoals Natuurpunt die op een oneerlijke manier bijvoorbeeld landbouwfamilies gronden afhandig maken.” Hij is verder 100 procent zeker dat hij deze juridische procedure wint. “Maar ik ben een redelijk man. Wanneer we winnen, zullen we met de overheid en met Natuurpunt tot een redelijke oplossing trachten te komen.” Zijn ze daartoe niet bereid? “Tja, dan wacht Natuurpunt enkel nog het faillissement.” In een gezamenlijke reactie stellen de betrokken verenigingen Natuurpunt, de vzw Durme en Limburgs Landschap dat ze “alle vertrouwen hebben in het Europese onderzoek. Vermits we ons inzetten voor het publiek belang, zonder commerciële insteek, kan de steun immers onmogelijk als staatssteun aan bedrijven worden gezien”.
UPDATE
In een eerste versie van dit artikel stond: “Bij de onderhandelingen met de Vlaamse Waterweg en het Agentschap Natuur en Bos verwierf Saverys een jachtrecht op zijn voormalige gronden voor 35 jaar.” Een vertegenwoordiger van de Vlaamse Waterweg laat weten dat dit niet correct is. De jachtovereenkomst werd afgesloten in 2012 en heeft een looptijd van 25 jaar, waarvan nu dus al bijna de helft is verstreken.
