NIEUW – Pastoor Mellaerts is goed voor 4,9 miljard euro (maar hij staat niet in onze lijst)

Pastoor Mellaerts, rechts de medaille van de Ridder van de Leopoldsorde.

Jacob Ferdinand Mellaerts was tussen 1873 en 1888 pastoor van de parochie Heist-Goor, deelgemeente van Heist-op-den-Berg. Zijn pastoorschap stond helemaal in het teken van de bouw van de Sint-Alfonsiuskerk, annex een ruime pastorij met grote tuin voor zichzelf. Maar als sociaal bewogen man stichtte hij in 1887 een boerengilde, die de voorloper en het model is geworden van de Belgische Boerenbond, in 1890 gesticht te Leuven. Dat levert hem nu de eer op zijn naam te geven aan een nieuwe private stichting waarin de katholieke zuil de controle verankert over de Maatschappij voor Roerend Bezit van de Boerenbond, afgekort “M.R.B.B.”, best gekend in de volksmond als de Boerenbond. Deze machtige groep boekte vorig jaar een groepswinst van, hou u vast, 610 miljoen euro. De groep is daarmee goed voor een vermogen van 4,933 miljard euro. Als familie zou de groep daarmee op de vierde plaats komen in onze ranglijst. Eén van de sleutelactiva van MRBB is een participatie van 11,4 % in de financiële gigant KBC. Opvallende onafhankelijke bestuurders van de private stichting Jacob Ferdinand Mellaerts zijn de manager Marleen Vaesen en Luc Sels, rector van de KU Leuven.

Pastoor Mellaerts was geen gemakkelijk man om mee te werken. Dat ligt waarschijnlijk ook aan de basis van zijn opmerkelijke levensrealisaties. Zijn belangrijkste bezorgdheid, naast de kerk en pastorij, was de de ontwikkeling van de boerenstand. 1880 was het begin van een zware landbouwcrisis in Vlaanderen. In februari 1887 richtte Mellaerts in zijn parochiekerk de eerste boerengilde op. Samen sterk, was het leidmotto. In 1888 verliet pastoor Mellaerts Goor. Zijn sterke persoonlijkheid botste met de plaatselijke kerkelijke overheid. Daarop moest hij het dorp verlaten. Hij verhuisde naar Leuven, waar hij in 1890 de Boerenbond stichtte. Zelf werd hij geen voorzitter. Daarvoor had de priester een bekende politicus aangezocht, namelijk Joris Helleputte. Tien jaar lang trok Mellaerts door Vlaanderen om de nieuwe Boerenbond te promoten. Naar Duits model richtte in vele dorpen Raiffeisenkassen op, collectieve krediet- en spaarinstellingen, voorlopers van Cera, later opgeslorpt door KBC. Maar ook dan botste hij met de autoriteit, dit keer met zijn eigen voorzitter Joris Helleputte. Hij wilde dat de Boerenbond zelf producten voor de landbouw ging kopen en verkopen. Maar Helleputte vond dit oneerlijke concurrentie voor de middenstand. In 1902 nam Mellaerts ontslag als ‘algemeen schrijver’ van de Boerenbond. Hij kreeg als afscheid een mooie pensioenregeling.



Ondertussen groeide MRBB uit tot een gediversifieerde groep, verankerd in de financiële sector, de dienstensector, de distributiesector en de landbouw. Het gaat dan in eerste instantie om de participatie in KBC, de controle over de sociale secretariaten SBB en Acerta, de groep Arvesta, onder meer eigenaar van de 250 Aveve winkels, tuin-dier- en bakplezier, en het investerings-Agri Investment Fund. De winst van die hele groep steeg van 200 miljoen in het coronajaar 2020 tot 610 miljoen euro vorig jaar. 164 miljoen euro van die winst werd geleverd door een dividend van KBC. (Lees verder onder de foto)

Lode Ceyssens, huidig voorzitter van de Boerenbond. (Foto: Belga Images)

Belangrijk is dat de private stichting Jacob Ferdinand Mellaerts wordt opgericht door de vzw’s SBB en HBB. Belangrijke wijzigingen van de stichting moeten worden goedgekeurd door drie van de vier belangrijkste pijlers onder de Boerenbond. Dat zijn concreet de vzw Boerenbond, Landelijke Gilden vzw, Ferm vzw en KLJ & Groene Kring vzw. Sterkhouder van deze constructie moet Lode Ceyssens worden, vroeger Vlaams parlementslid voor CD&V en nu voorzitter van de Boerenbond. Zijn raad van bestuur omvat naast een aantal Boerenbond gelieerde bestuurders ook de rector van de KU Leuven Luc Sels en manager Marleen Vaesen. Die laatste was al langer actief binnen de groep, onder meer als bestuurder van MRBB zelf en van Arvesta. Vaesen was eerder al onder meer CEO van de groenten- en fruitgigant Greenyard van Hein Deprez en van de lingerieproducent Van de Velde. Momenteel is ze ook bestuurder van de groep De Eik van de familie Van Waeyenberge.