De economische wetmatigheid van de Ronde van Vlaanderen

“Tien jaar geleden voerde ik een studie uit in opdracht van Corelio, de uitgever van Het Nieuwsblad, over de rentabiliteit van de koersen die ze organiseerden. Met als resultaat dat ze de Ronde verkocht hebben”, zegt sporteconoom Trudo Dejonghe (KU Leuven) aan de nieuwswebsite Apache. “De Ronde was vrij traditioneel, met Brugge, Geraardsbergen en Ninove als belangrijkste steden op het parcours. Maar die waren de Ronde gewoon, betaalden samen iets meer dan 100.000 euro en waren niet echt bereid om dieper in de buidel te tasten. Flanders Classics heeft met een parcourswijziging serieus aan de boom geschud.”



Sinds 2010 zijn zes van de Vlaamse voorjaarsklassiekers onder leiding van ex-Woestijnvis Wouter Vandenhaute verenigd onder de paraplu van Flanders Classics. Met professionalisering als codewoord, proberen ze met vereende krachten van de Vlaamse wielerklassiekers een sterk merk te maken. Het gaat dan om de Omloop Het Nieuwsblad, Gent-Wevelgem, In Flanders Fields, Dwars Door Vlaanderen 28, de Ronde van Vlaanderen, de Scheldeprijs en de Brabantse Pijl.

De koerskalender werd deels herschikt om de koersen zo optimaal mogelijk te spreiden en de aandacht van de inlandse én buitenlandse koersliefhebber zo goed en zo lang mogelijk vast te houden, waarbij de Ronde van Vlaanderen als traditioneel orgelpunt fungeert. Om dat orgelpunt naar hun stad te halen, hebben de burgemeesters van startplaats Antwerpen en aankomststad Oudenaarde elk 400.000 euro’s over. Brugge, dat hiervoor negentien jaar lang de startplaats was, betaalde in 2016 nog 200.000 euro.

“Wielrennen is op een paar jaar tijd heel duur geworden en daarvoor moeten we kijken naar de Ronde van Frankrijk en organisator ASO. Het belang van wielrennen als sport ligt voor tweederde bij die Tour. Zij zetten de ijkpunten en de rest kan dan volgen.”

“De voorbije jaren heeft de Ronde nog aan belang gewonnen, en voor onze stad is het een enorme troef, ook internationaal. Ik ben ervan overtuigd dat de Ronde nog verder zal groeien, en dat onze stad nog meer bekendheid zal krijgen bij wielertoeristen.” zegt Marnic De Meulemeester, burgemeester van Oudenaarde (Open VLD).

“We denken dat 400.000 euro alles in acht genomen een marktconform bedrag is”, stelt Kristof Demasure, woordvoerder van Flanders Classics. “Het is een meerdaags evenement, met internationale uitstraling en heel veel media-aandacht. Volgens ons is dit anno 2017 dan ook een correct bedrag.” Volgens Demasure speelt de financiële inbreng van de steden een belangrijke rol in het behouden van het “open karakter” van de Ronde; iedereen die dat wil kan immers gratis langs het parcours de renners aanmoedigen. Dit in tegenstelling tot de meeste andere sporten. (Lees verder onder de foto)

“Het is een marktconform bedrag”, vindt ook sporteconoom Wim Lagae (KU Leuven). “Wielrennen is op een paar jaar tijd heel duur geworden en daarvoor moeten we kijken naar de Ronde van Frankrijk en organisator ASO. Het belang van wielrennen als sport ligt voor tweederde bij die Tour. Zij zetten de ijkpunten en de rest kan dan volgen. Voor de start van een Tourrit betaalt een Franse stad al snel 350.000 à 400.000 euro. Voor de Tour is het een kwestie van vraag en aanbod. Steden staan te drummen om een start of aankomst binnen te halen. Het past in een tendens naar meer citymarketing, waarbij steden zichzelf als merk trachten te verkopen.”

Volgens Lagae doet Antwerpen zelfs een gouden zaak. Tot voor kort betaalde de stad immers hetzelfde bedrag voor de veel minder bekende en bekeken ‘World Port Classics’, een tweedaagse wedstrijd tussen Antwerpen en Rotterdam. “Dat was geen goede investering, de Ronde is dat volgens mij wel.” Trudo Dejonghe is het daar niet mee eens. “Die 400.000 euro is voor een start belachelijk veel. Ik zie ook de meerwaarde niet voor Antwerpen. Mensen komen naar de start kijken en zijn weg”, stelt hij.

“De belangrijkste inkomstenbron van de koers blijven wel de VIP’s die langs en op het parcours de koers volgen”

De Ronde draagt volgens hem niks bij aan de citymarketing van Antwerpen. “Antwerpen heeft net als Brugge de Ronde niet nodig om toeristen te lokken. Integendeel, de koers zal het centrum blokkeren, veel mensen zullen de stad mijden. Dat Antwerpen de start kon wegsnoepen voor de neus van Brugge is vooral een prestigestrijd tussen burgemeesters, vrees ik.” Voor Oudenaarde is het een ander verhaal. “Zij hebben de Ronde echt wel nodig om toeristen naar de stad te lokken, Oudenaarde is ook het kloppend hart van de Ronde”, zegt Dejonghe.

Flanders Classics doet alleszins wel een goede zaak. In vergelijking met 2016 komt er 200.000 euro extra binnen uit Antwerpen, en in 2018 komt daar nog eens 225.000 euro extra bij uit Oudenaarde. “De belangrijkste inkomstenbron van de koers blijven wel de VIP’s die langs en op het parcours de koers volgen”, stelt Lagae. Op 23 maart raakte ook bekend dat de uitzendrechten van de Flanders Classics wielerwedstrijden tot 2024 bij Sporza blijven. Hoeveel Flanders Classics daarvoor krijgt wil het niet kwijt. Ook de VRT zegt niet te willen communiceren over die “vertrouwelijke informatie”.

“We willen een sportief imago, en we investeren veel in sportevenementen”, klinkt het op het kabinet van de Antwerpse schepen van Sport Ludo Van Campenhout (N-VA). “Het maakt deel uit van onze citymarketing. We hebben een contract voor vijf jaar, en onze hotel- en horecasector verwacht zich aan vijf topweekends. Voor dit jaar zijn de 4.500 beschikbare hotelkamers volgeboekt.” (Lees verder onder de foto)

De kost om de Ronde naar hun stad te halen, is natuurlijk niet de enige. Voor de start van de derde rit van de Tour in 2015 betaalde Antwerpen 350.000 euro aan organisator ASO, maar klokte het totale kostenplaatje af op 800.000 euro. Een schatting van de bijkomende kosten kunnen de Ronde-steden naar eigen zeggen (nog) niet maken. Het staat wel vast dat daar de kosten van onder meer de politiebegeleiding, personeelskosten, extra beveiligingsmaatregelen en andere logistieke taken moeten bij opgeteld worden.

De rechtstreekse economische return ligt hoofdzakelijk bij de overnachtingen en de bestedingen van de volgens Antwerpen naar verwachting minstens 200.000 bezoekers. Ook Oudenaarde rekent op extra inkomsten voor de horecasector. Niettemin is de catering in de aankomstzone exclusief in handen van Flanders Classics.

“Het is duidelijk dat Flanders Classics erin geslaagd is om koersen die gedoemd waren te verdwijnen te kunnen redden”

Inge Derom (VUB) deed onderzoek naar hoe een stad de voordelen van de Ronde kan maximaliseren. Ze juicht de verhuis van Brugge naar Antwerpen alvast toe. “Brugge deed eigenlijk heel weinig met de Ronde. Ze werd louter gebruikt om de stad een jonger imago aan te meten. Brugge zal volgens mij de Ronde economisch gezien niet missen, de hotels zitten ook zonder de koers volgeboekt.”

Het “poolen” van de verschillende wielerwedstrijden onder de vleugels van Flanders Classics heeft het wielrennen in Vlaanderen alleszins geen windeieren gelegd. “Het is duidelijk dat Flanders Classics erin geslaagd is om koersen die gedoemd waren te verdwijnen te kunnen redden”, meent Lagae. “Voor de komst van Flanders Classics draaide enkel de Ronde net break-even. Zonder hen was het game over voor de andere Vlaamse wielerwedstrijden. Flanders Classics heeft de koers in Vlaanderen terug rendabel gemaakt”, is Dejonghe overtuigd. (Lees verder onder de foto)

De bedragen die voor een start of aankomst van die kleinere koersen betaald worden, vallen echter in het niets bij de 400.000 euro voor de Ronde. Deinze, dat al vijftien jaar lang de start organiseert van Gent-Wevelgem, de belangrijkste koers na de Ronde, betaalt hiervoor 50.000 euro.

“Dat bedrag werd de voorbije vijftien jaar stelselmatig opgetrokken”, legt burgemeester Jan Vermeulen (CD&V) uit. “Het is voor onze stad het grootst mogelijke evenement, het is echt de Champions League van de koers. Maar het is natuurlijk relatief. Wij betalen als startplaats eigenlijk voor een halfuur opwarming van de koers.”

Dit artikel is geschreven door Jan Walraven en werd eerder gepubliceerd op de nieuwswebsite Apache.