Van de coöperatieve bank NewB kan veel worden gezegd, maar niet dat hij niet transparant is. “De tweede uitdaging is de verhoging van ons kapitaal.” zo staat te lezen in het jaarverslag over 2021 dat deze zomer werd gepubliceerd. “Na gesprekken met de toezichthouder heeft de raad van bestuur de nood vastgelegd op 40 miljoen euro die voor het einde van het derde trimester van 2022 moet worden opgehaald. Dat bedrag is berekend op het minst gunstige scenario in het financieel plan en moet de noden aan eigen middelen van NewB dekken tot eind 2025. Als het bedrag niet zou worden opgehaald binnen de vooropgestelde termijn kan de Nationale Bank van België een saneringsplan opleggen dat eventueel de inwerkingtreding van het exitplan en de intrekking van de banklicentie kan omvatten.” En tot slot: “De raad van bestuur is van mening dat NewB nog nooit zo dicht bij het halen van haar doel is geweest.” Nu blijkt dat dat doel (nog) op één week van de deadline niet is bereikt. Tijd voor plan B dus.
“De eerste uitdaging is een toename in het aantal klanten.”, aldus nog het jaarverslag. “NewB heeft een zakelijk model gebaseerd op ‘volume’. Dat wil zeggen dat we een zo rechtvaardig mogelijk tarievenbeleid hanteren, met een redelijke, maar nooit buitensporige winstmarge. De inkomsten van NewB kunnen de kosten alleen dekken als we een groter aantal klanten hebben.” Essentieel is het probleem van NewB dus dat de commerciële groei achterblijft terwijl de kosten doorlopen. Vorig jaar werd een verlies geïncasseerd van 9 miljoen euro en steeg het overgedragen verlies tot 27 miljoen euro. Genoeg voor de Nationale Bank om alle knipperlichten op rood te zetten. Naar verluid kunnen de 20.000 klanten, samen goed voor 180 miljoen euro aan spaarinlagen, allen terugbetaald worden. Anders is het gesteld met de 117.000 coöperanten die elk jaarlijks 112 euro ingelegd hebben. Zij zullen moeten wachten op terugbetaling tot alle andere schuldeisers zijn voldaan. Dat is eigen aan risicokapitaal en dat is dus wat coöperanten hebben ingelegd.
In een persbericht doet NewB een ultieme oproep om de bank alsnog te redden nu blijkt dat de belangrijkste institutionele aandeelhouders, met de Franse verzekeraar Monceau voorop, niet langer bereid zijn vers kapitaal aan te brengen. Een tweede optie is dat de passieve coöperant een actieve klant wordt. Maar ook de goodwill bij de 117.000 coöperanten droogt langzaam op. NewB heeft duidelijk meer succes in Franstalig België dan in Vlaanderen. Wellicht vandaar dat de Waalse politiek zich heeft ingelaten in het dossier. Zowel het Waals als het Brussels gewest brachten al kapitaal aan en beraden zich nu over hun positie. Ecolo is voor, de liberalen van MR zijn tegen en de belangrijkste partij, de PS is zowel voor als tegen. Eigenlijk politiek weinig verrassend.
Afhankelijk zijn van de politieke wereld is zowat de minst comfortabele positie waarin de bank zich kan bevinden. Mocht de Nationale Bank de licentie intrekken, en zo ziet het er toch naar uit, dan kan NewB eventueel terugvallen op haar activiteit van verzekeringsbedrijf, zonder bankactiviteiten. Meer realistisch is een vereffeningsscenario waarbij de spaarinlagen nu nog kunnen worden terugbetaald. Het maatschappelijk NewB project is dan mislukt. De klassieke banken kijken dan stilzwijgend toe aan de zijkant.
