Eric Wittouck kan je als één van de Rijkste Belgen moeilijk verwijten een impulsieve losbol te zijn die zo maar in het eerste het beste wacko project stapt. Toch zou het bedrijf Meow Wolf wat wacko kunnen lijken. En toch legde Eric Wittouck enkele tientallen miljoenen euro op tafel om 45 % van het bedrijf te verwerven. Meow Wolf wil culturele kunst geïnspireerde pretparken onderbrengen in klassieke shopping malls in de VS, een fysieke tegenbeweging tegen de digitale onpersoonlijke overrompeling van internet. Volgens sommigen de toekomst van kunst, volgens anderen een plat commercieel vastgoedproject. Voor Eric Wittouck een haalbaar investeringsproject. Maak kennis met Meow Wolf, de miauwende wolf.
In 2014 zat de toen 31-jarige Vince Kadlubek in een politiecel in Santa Fe, New Mexico, na te denken over zijn toekomst. Hij werkte op dat moment in de horeca en verdiende 1.000 dollar per maand. Hij was op heterdaad betrapt wanneer hij video games aan het stelen was. Hij deed dat uit noodzaak, zei hij voor de rechtbank, als vrijwilliger van een organisatie die jongeren creatief op weg hielp. De rechter geloofde hem en liet de aanklacht vallen. “Ik was aan het nadenken over hoe ik het systeem kon oplichten… Een legitiem bedrijf te moeten runnen, is zo’n hersenkraker (mindfucker).”
Ultiem werd het toch het eerste. Kadlubek werkte een summier business plan uit en trok er mee naar George R. Martin, de auteur van Game of Thrones die eveneens in Santa Fe woont. Die was gecharmeerd door de plannen van Kadlubek. Martin legde drie miljoen dollar op tafel om een vroegere bowlingzaak in Santa Fe aan te kopen, Kadlubek verzamelde enkele tientallen kunstenaars rondom zich en Meow Wolf was geboren.
De bowlingzaal werd omgebouwd tot ‘The House of the Eternal Return”. Het werd een concept van fysieke ervaringen in een mengeling van psychedelische en sci-fi sferen. Koelkasten om in te stappen, muziekmakende walvisgeraamten, kleurrijken wormgaten, kortom een soort cultureel verrassingspark gemaakt door een een collectief van verarmde kunstenaars die de gewone Amerikaan willen meenemen op een fantastische reis. (Lees verder onder de foto)
En dat concept sloeg aan. In zijn eerste jaar realiseerde Meow Wolf met ‘The House’ een omzet van 6,8 miljoen dollar. In twee jaar tijd transformeerde Kadlubek met Meow Wolf een groep van creatievelingen tot een organisatie met 400 werknemers, vergelijkbaar met een technische startup. Kadlubek slaagde er in via een private plaatsing in 2017 158 miljoen dollar op te halen. Al snel volgden nieuwe plannen: een “belevingswinkelcentrum” in een hype kunstbazaar in Las Vegas genaamd Area 15, klaar om binnenkort te openen. Daarna gaat het verder naar Denver, waar er een meeslepend kunstpark van 60 miljoen dollar wordt gebouwd, gevolgd door een permanente tentoonstelling in Washington, D.C. in 2022.
Meow Wolf is opmerkelijk genoeg een anti-internet beweging. Het bedrijf wil terug naar de fysieke realiteit weg van de vlakke digitale, valse realiteit. “There are a lot of elements of this reality that we’d love to fuck with.” zo zegt Kadlubek in Rolling Stone, de eerste culturele redactie in de VS die het bedrijf ontdekte. Een voorbeeld is de Kathedraal, bestemd voor het park in Denver. De structuur met twee verdiepingen wordt een toevluchtsoord uit een andere wereld, compleet met zijn eigen bende bizarre waterspuwers, een ervan is een deel walrus, met een zwabber en emmer als een of andere conciërge. Een technische koepel ter grootte van een Volkswagen Kever moet een altaar overkoepelen dat wordt uitgedost met een functioneel pijporgel. Zodra alles op zijn plaats zit, wordt de koepel van gebrandschilderd plastic glas verbonden met een roterende schijf die hem zal draaien als een gigantische caleidoscoop. (Lees verder onder de foto)
Ook opmerkelijk, dit half gaar kunstenaarscollectief kan zorgen voor een heropstanding van de klassieke Amerikaanse shopping mall, symbool van kapitalisme, die nu te lijden heeft onder allerlei concurrentie, niet in het minst van e-commerce. Maar de projecten van Meow Wolf stuiten nu al op kritiek. Zelfs als ze hun geld aannemen, zijn sommige kunstenaars uit Denver bang dat Meow Wolf gewoon een andere kracht van gentrificatie in de stad is, die naar een wijk met lage inkomens duikt om te profiteren van de bloeiende economie van Denver ten koste van de cultuur van eigen bodem. Kunst van de Ikea, zegt een collega op onze redactie smalend.
Het zal Eric Wittouck allemaal worst wezen. Hij zoekt en vindt houvast in de cijfers en de toekomstige groei van Meow Wolf. Al de rest is bijzaak.
