“Er is duidelijk bewijs dat de activiteiten van André Vlerick om het apartheidsregime te steunen, onderdeel waren van zijn ideologische overtuiging, als racist”, aldus de Zuid-Afrikaanse onderzoeker Hennie van Vuuren. In zijn boek ‘Apartheid guns and money – A tale of profit’ wijst van Vuuren op de centrale rol van André Vlerick. De Zuid-Afrikaanse auteur onthulde hoe KB Lux via een netwerk van honderden brievenbusfirma’s en geheime bankrekeningen, het apartheidsregime in staat stelde om het internationale wapenembargo van de VN te omzeilen. Hij deed dit op basis van vrijgegeven documenten door de Zuid-Afrikaanse overheid en interviews met bevoorrechte getuigen.
De Zuid-Afrikaanse NGO Open Secrets en het Centre for Applied Legal studies (CALS) van Wits University in Johannesburg, hebben KBC Groep aangeklaagd voor het schenden van de OESO-gedragsrichtlijn voor multinationals. Midden jaren ’80 groeide de toenmalige dochteronderneming KB Lux uit tot het financiële witwascentrum van de Zuid-Afrikaanse wapenhandelaar Armscor. Op bepaalde momenten werd wekelijks 15 miljoen dollar vanuit Zuid-Afrika witgewassen via Luxemburg. De nieuwssite Apache volgde Van Vuuren.
Professor André Vlerick speelde een sleutelrol in de witwascarrousel van KB Lux, zo blijkt uit het onderzoek van Van Vuuren. Vlerick onderhield persoonlijke contacten met de Zuid-Afrikaanse toppoliticus PW Botha en zijn National Party. In België was hij de stichter van de pro-Zuidafrikaanse lobbygroep Protea. In de jaren tachtig was hij bestuurder van Almanij, de moeder van Kredietbank en KB Lux, en later van Kredietbank zelf.
In een reactie aan Apache geeft KBC te kennen dat ze de klacht serieus nemen, maar nog niet inhoudelijk kunnen reageren. Wel waarschuwt woordvoerder Viviane Huybrecht dat het niet makkelijk gaat worden om bedrijfsinformatie over KB Lux intern te achterhalen – de dochteronderneming werd in 2011 verkocht aan de Qatarese koninklijke familie.
Wandisa Phama van het CALS in Johannesburg wijst erop dat het weliswaar tientallen jaren geleden is dat de Belgische financiële sector het apartheidsregime illegaal ondersteunde, maar dat eventuele strafbare feiten vandaag nog even relevant zijn. De miljarden euro’s die via de KB Lux-rekeningen uit Zuid-Afrika werden weggesluisd, zijn nog altijd verdwenen.
“In Zuid-Afrika is een enorme discussie ontstaan over de Belgische witwaspraktijken”, geeft Phama (CALS) aan, “Maar we vinden het belangrijk om het verhaal ook in Europa te verspreiden. Voor ons is deze klacht bij de OESO een eerste gerechtelijke stap. Ik sluit niet uit dat we ook gebruik zullen maken van andere wetsmiddelen. We willen dat deze zaak onderzocht wordt door de Europese autoriteiten, en dat deze bedrijven ter verantwoording worden geroepen over hun criminele activiteiten.”
Video’s: copyright (c) Stef Arends/www.Apache.be
