Lucinda Riley overheerst (vanuit het graf) de boekenmarkt



De Vlaamse boekenmarkt haalde in 2021 een totale omzet van 218,6 miljoen euro, een stijging met 4,9 procent ten opzichte van 2020. De afzet kwam uit op 14,4 miljoen exemplaren, een stijging met 3,2 procent. Ter vergelijking, in Nederland werden in 2021 43 miljoen boeken verkocht, goed voor een omzet van 647 miljoen euro. Kwestie van de dingen in perspectief te zetten. Ondanks het verschil in omvang tonen beide markten dezelfde tendensen: er is minder interesse in literatuur en het aandeel buitenlandse auteurs neemt sterk toe. Dat is zeker zo voor Lucinda Riley die zowel in Nederland als in België de best verkochte auteur is. In België is ze goed voor 180.000 boeken over de toonbank, in Nederland voor 340.000. Een beetje cynisch zouden we kunnen zeggen dat sterven de beste reclame is voor een schrijver. 2021, het jaar waarin ze overleed, was voor Riley immers een recordjaar wat verkoopcijfers betreft.

De cijfers worden bijgehouden door de algemene uitgevers in beide landen. In België was de omzet- en afzetgroei zichtbaar in alle categorieën. Er was wel slechts een zeer geringe stijging voor fictie en kinderboeken. Er was vooral een sterke groei voor de non-fictie informatieve boeken. De Nederlandstalige uitgaven bleven vorig jaar de hoofdmoot, maar de daling van het aandeel Nederlandstalige boeken bleef zich voortzetten, naar 84,5 procent van de omzet, tegenover 87 procent in 2020 en 92 procent in 2016. De Engelstalige uitgaven groeiden met 33 procent naar een afzetaandeel van 12,4 procent van de markt. Het marktaandeel van de boekhandels steeg licht van 51,8 procent naar 53,1 procent in omzet en van 49,3 procent naar 50,4 procent in afzet. De supermarkten bleven dalen met een afzetaandeel over de afgelopen 12 maanden van 13,6 procent en een omzetaandeel van 6,7 procent.

E-commerce behield in het halve coronajaar 2021 zijn positie na de steile opmars in de boekensector over de afgelopen vijf jaar. De online verkoop van fysieke boeken zat in 2021 op een omzetaandeel van 37,1 procent. E-boeken (cijfers tot en met november) stonden met 0,574 miljoen stuks voor 4,4 procent aandeel in afzet en 2,8 procent aandeel in omzet van de totale markt. De belangrijkste categorie daarin was fictie met ongeveer 80 procent. Het aandeel e-boeken bleef ongeveer status quo tegenover de voorbije jaren.

In Vlaanderen hielden de kookboeken goed stand. Er stonden 7 strips in de top 20, waarbij Merho en zijn Kiekeboes met maar liefst 4 titels. Andere toppers waren het filosofisch kinderboek “De jongen, de mol, de vos en het paard” en het historisch fictie verhaal “Het meisje dat 2 kampen overleefde”. In Nederland staan slechts 8 literaire titels van Nederlandse auteurs in de Top 100 van best verkochte boeken. In 2020 waren dat er nog 12. Het meest populaire genre in de Nederlandse Top 100 is de vertaalde literaire roman met 26 boeken in de lijst. Naast Riley gaat het om Corina Bomann, een soort Duitse rip-off van Riley, en verder de opgesmukte bouquetreeksboeken van Santa Montefiore of Jill Mansell. In feite staan er maar twee auteurs op van wie het werk in de categorie literaire roman valt: Jonathan Franzen en Douglas Stuart, de Booker Prize winnaar van 2020. Literaire romans uit andere taalgebieden dan het Engelse staan er überhaupt niet in.