NIEUW – Vastgoedproject in Zelzate legt financiële wortels bloot van Eric Wittouck

De broers Paul en Frantz Wittouck

In Zelzate gaat de sociale huisvestingsmaatschappij cvba ‘Wonen’ 70 eengezinswoningen en 64 appartementen slopen. Op die manier wordt plaats gemaakt voor nieuwbouw capaciteit. De hele site luistert naar de naam “woonwijk Wittouck” en werd in jaren 1960 gebouwd op de vroegere terreinen van de suikerfabriek van Frantz en Paul Wittouck. Meteen brengt dit ons terug naar de wortels van het vermogen van Eric Wittouck, de huidige nummer 5 in onze ranglijst. Hij is de kleinzoon van Paul Wittouck en beheert nu een geïnvesteerd vermogen van om en bij 6 miljard dollar op Wall Street.

Paul en zijn broer Frantz Wittouck waren aan het eind van de 19de eeuw eigenaar van de suikerfabriek in Wanze. Zij waren de eerste in België om gekristalliseerde suiker te produceren en suikerklontjes te verkopen. Onder beleid van Paul Wittouck werd de suikerfabriek van Wanze de grootste in haar soort in België. In 1894 kochten de broers de ‘Raffinerie Tirlemontoise’ over van de familie Vinckenbosch. Later zou dit de Tiense Suikerraffinaderij worden. In combinatie met Wanze werd dat de dominante onderneming op de suikermarkt. Door middel van een reeks technische innovaties en productie verbetering steeg het volume geproduceerde suiker in Tienen van 7.000 ton in 1894 tot 62.000 ton in 1913.



Waar de suikerindustrie in die periode een ware groei explosie kende, veranderde dat na de Eerste Wereldoorlog. De suikermarkt was toe aan consolidatie en botste letterlijk op haar grenzen. De financiële crisis van de jaren dertig en het zogenaamde ‘plan Chadbourne’, waardoor aan elk land productiebeperkingen werden opgelegd, hadden zware gevolgen voor de suikerindustrie. De Belgische markt telde op dat moment meer dan 40 suikerfabrieken, veel te veel om rendabel te zijn. De sector werd gesaneerd. In 1932 werd de suikerfabriek van Zelzate opgeslorpt door de suikerfabriek van Moerbeek. Die laatste was in handen van de familie Lippens. Die had grote belangen in de suikerindustrie in Kongo en zou met de latere ‘Suikergroep’ uitgroeien tot de nummer twee in België. Maar dus wel na Tiense Suiker in handen van de familie Wittouck. Doorheen de tijd werd de capaciteit in Zelzate afgebouwd om in de jaren ‘50 volledig te verdwijnen.

Na de Tweede Wereldoorlog wordt de suikermarkt gedomineerd door het Verdrag van Rome van 25 maart 1957. Dat legde de basis voor wat vandaag de Europese Unie is. Amper een jaar later worden tijdens de conferentie van Stresa de grondbeginselen van een Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid bepaald. Maar het blijft wachten tot 1 juli 1968 voor een gemeenschappelijke reglementering rond suiker. België krijgt daarbij een toegewezen quotum van 550.000 ton suiker per jaar.

September 2017 luidt het einde in van het beschermende en lucratieve quotasysteem. Maar daar heeft Eric Wittouck niet op gewacht. Als kleinzoon van Paul Wittouck en hoofdaandeelhouder verkoopt hij de beursgenoteerde Tiense Suikerraffinaderij in 1989 aan de Duitse groep Südzucker. Die leggen daarvoor 945 miljoen euro op tafel, één van de grootste industriële operaties van zijn tijd in België. Eric Wittouck herinvesteert een deel van dat bedrag in de aankoop van de Amerikaanse voedingsgroep Weight Watchers. Hij verlegt daarna geleidelijk aan zijn financiële interesse naar Wall Street. De rest is geschiedenis.