Twee schilderijen van Vincent Van Gogh die in 2002 werden gestolen uit het Amsterdamse Van Gogh museum zijn teruggevonden in Italië. De werken zijn Zeegezicht bij Scheveningen (1882) en Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen (1884/85). De conclusie van de conservator die op verzoek van het Italiaans Openbaar Ministerie de werken onderzocht op echtheid en herkomst, was duidelijk: ‘Dit zijn de echte schilderijen!’ zo zei hij op een persconferentie. Na 14 jaar omzwervingen lijken de twee werken in redelijk goede conditie. Beide zijn niet meer voorzien van hun lijst en vertonen enkele beschadigingen.
De gestolen schilderijen werden teruggevonden tijdens een grootscheeps, lopend onderzoek in opdracht van het Italiaans Openbaar Ministerie, uitgevoerd door een specialistisch team van de Guardia di Finanza, het team dat onderzoek doet naar georganiseerde criminaliteit. Axel Rüger, directeur van het Van Gogh Museum, aanwezig tijdens de persconferentie in Napels verklaart: “Ze zijn terecht! Dat ik dat ooit nog zou kunnen zeggen, daar durfde ik niet meer op te hopen. Wanneer de werken terug kunnen naar Amsterdam is nog onduidelijk. Maar ik ga ervan uit dat we mogen rekenen, ook nu, op de onvoorwaardelijke steun van de Italiaanse autoriteiten”.
Unieke werken, van groot kunsthistorisch belang
De kunsthistorische waarde van de schilderijen voor de collectie is groot. Zeegezicht bij Scheveningen is het enige schilderij in de museumcollectie uit Van Goghs periode in Den Haag (1881-1883). Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen is een klein doek dat Van Gogh begin 1884 schilderde voor zijn moeder. Afgebeeld is de kerk van de Nederlands Hervormde Gemeente in het Brabantse Nuenen, waaraan Van Goghs vader verbonden was als predikant. In 1885, na de dood van zijn vader, nam Van Gogh het doek opnieuw ter hand en voegde de kerkgangers op de voorgrond toe, waaronder vrouwen met een omslagdoek die gedragen werd in tijden van rouw. Mogelijk is dit een verwijzing naar de dood van zijn vader. Door de biografische lading heeft het schilderij een grote emotionele waarde.
