Het zijn benarde tijden voor de meeste mensen maar voor de paters Norbertijnen in Averbode lijken die tijden nog meedogenlozer te zijn. Zo moeten ze tegen 2025 hun melkveebedrijf stopzetten. Gedaan met paterskaas. Blijkt dat hun bedrijf op de lijst staat van 41 landbouwbedrijven die op last van de Vlaamse regering hun activiteit moeten stopzetten omdat ze teveel stikstof produceren. En diezelfde paters hadden nog maar net een moeilijke beslissing moeten verwerken. Ze verkochten immers hun uitgeverij aan de groep Plantyn. De kosten voor digitalisering liepen te fel op. Gedaan met Zonneland, Zonnekind en Vlaamse filmpjes. Toch dreigen de Norbertijnen niet op zwart zaad te moeten zitten. Hoe triest ook, voor de afbouw van hun landbouwactiviteit krijgen ze wel een financiële vergoeding. En eind 2020 beheerde de pater econoom van Averbode een spaarpotje van 83 miljoen euro, goed voor een totaal geïnvesteerd vermogen van 107 miljoen euro.
De 51 paters Norbertijnen beheren op vandaag om en bij 130 melkkoeien. Samen met de kalveren, vaarzen en stieren omvat hun veestapel 240 runderen. Een gezin baat die boerderij uit, met organisatorische en administratieve hulp van de abt en van één andere pater die op het veld meewerkt. Daarnaast is de abdij goed voor 105 hectare bewerkte landbouwgrond. De Vlaamse regering van haar kant worstelt al enkele jaren met de introductie van een stikstofplan. In 2014 kregen de paters een verwittiging dat ze boven de norm zaten. Daarop investeerden ze meer dan 2 miljoen euro in een nieuwe boerderij. Blijkt dat de nu gepubliceerde zwarte lijst gebaseerd is op cijfers van 2015, het jaar waarin de abdij nog een nieuwe milieuvergunning kreeg.
Het moet gezegd dat de CD&V binnen de Vlaamse regering de landbouwbelangen beschermt. Vlaams CD&V landbouwminister Hilde Crevits gaf dan ook een moedige toelichting in het parlement wanneer ze stelde dat de grootste stikstofproducenten uit de landbouw solidair moeten zijn met de kleinere boeren en dus hun productie moeten afbouwen. Dat is de enige manier om stikstofruimte te creëren voor de rest van de sector. De kans is klein dat de minister niet wist welke landbouwbedrijven op de zwarte lijst zouden terecht komen. Er zal de komende weken ongetwijfeld nog wat paterskaas worden afgegeven op verschillende kabinetten. Piet Van Temsche, een man die van alle landbouwmarkten thuis is en vroeger onder meer baas was van de Boerenbond, werd door de regering alvast ingezet om het stikstofplan te helpen uitvoeren in de regio Turnhout. (Lees verder onder de video)
Voor de nijvere Norbertijnen is de beslissing alvast strategisch slecht nieuws. De abdij verlegde enkele jaren terug al het geweer van schouder, van uitgeverij naar voedingsbedrijf. Brouwerij Huyghe brouwt nu patersbier onder hun label, La Lorraine Bakery Group staat in voor het brood en de coöperatieve Milcobel maakt de kaas van de abdij. De Nederlandse groep Vondelmolen kwam zelf met de vraag om peperkoek te maken onder het label van Averbode. Daarnaast investeerden de paters 4 miljoen euro in het oude hoevehuis op hun domein dat nu werd omgevormd tot abdijcafé, met faciliteiten voor de andere voedingsproducten. Ook daar kunnen consumenten terecht. “Winst is een zegen Gods. Al is en blijft bidden het enige wat echt telt.” zo zei abt Jos daarover enkele jaren terug in de krant Het Nieuwsblad. Het spreekt voor zich dat het behoud van de landbouwactiviteit centraal staat in dit marketingverhaal.
