Het Rekenhof kan de rekeningen van het Waals Gewest niet goedkeuren omdat het Gewest niet beschikt over… een sluitende boekhouding. Een wet van 2003 verplichtte het Waals Gewest een eigen transparante boekhouding op poten te zetten. In 2011 werd daar werk van gemaakt. Maar ondertussen werd de implementatie van het systeem al elk jaar 8 keer op rij uitgesteld. Dat heeft grote gevolgen, zo is er geen zicht op 2,8 miljard euro verplichtingen van het Gewest, en kleine gevolgen, zoals de vaststelling dat een ambtenaar tijdens zijn ziekteverlof 6.000 kilometer aflegde met een wagen van de administratie.
Die wet van 2003 was nochtans niet zo agressief opgesteld. Het Gewest kreeg tijd tot 1 januari 2020 om aan haar boekhoudkundige verplichtingen te voldoen. Dat lukte dus niet. Het Gewest is nu al 14 dagen in gebreke… met zichzelf. Het Gewest kan zichzelf niet boven zijn eigen wetten en decreten plaatsen, zo zegt Philippe Roland, eerste voorzitter van het Rekenhof. Het Gewest beheert in totaal 13 miljard euro aan middelen. Veel deelrekeningen daarvan blijven dus buiten de controle, zo onder meer de werking en het financieel optreden van het Crac, zeg maar het gemeentefonds waarmee het Gewest steden en gemeenten financieel ondersteunt. Ook het wagenpark van de administratie valt buiten de controle. Sommige openstaande rekeningen worden nu al jaren zonder controle jaar na jaar doorgeschoven.
Wat kunnen de gevolgen zijn van dit falen? Dat is niet zo duidelijk. Opmerkelijk genoeg is het Europa die hier eerder kan optreden dan de federale Belgische staat. Die laatste heeft haar begrotingsbevoegdheid immers overgedragen aan de Europese Unie. Zo komt het dat in een nog niet eens volledig gefederaliseerde staat de centrale overheid haar eigen deelgebieden niet meer kan controleren en sanctioneren. Het zegt wellicht ook iets over de politieke generatie die dit systeem in stand houdt omdat het haar eigenlijk goed uitkomt fondsen te verdelen zonder dat daar veel controle op is.
