Het is een van de gebeurtenissen van het jaar in de stripwereld en zelfs in de uitgeverswereld. Maar dan wel hoofdzakelijk in Frankrijk en Franstalig België. Vandaag publiceert de Franse uitgeverij Dupuis “Le Retour de Lagaffe”, het 22e album van Gaston Lagaffe, of Guust Flater, de stuntelige kantoorjongen die in 1957 werd bedacht door de striptekenaar André Franquin. Dupuis drukte er 800.000 exemplaren van en mikt op een initiële verkoop van 400.000 strips. Aan 12,5 euro per stuk goed voor een bruto omzet van minstens 5 miljoen euro. Echte Franquin fans zijn echter boos tot woedend. Op digitale media regende het verwijten aan Dupuis. Een gebrek aan respect van de kant van een uitgeverij die alles aan Franquin te danken heeft, zo klinkt de kritiek. Het nieuwe album zou niet meer zijn dan een platte kopie, zonder inspiratie en zonder respect voor wat Franquin heeft opgebouwd.
Dupuis vocht een lange strijd uit met Isabelle Franquin, de dochter van de striptekenaar André Franquin. De striptekenaar overleed in 1997, 40 jaar nadat hij zijn eerste Gaston Lagaffe tekende. En hij wou niet dat Guust Flater na zijn overlijden een eigen leven zou gaan leiden. Maar hij verkocht in 1992 via een tussenpersoon wel zijn rechten op zijn personages en op de publicatie ervan aan de uitgeverij Dupuis. Een arbitrage besliste het dispuut nu in het nadeel van de dochter die de publicatie wou verbieden en in het voordeel van de uitgeverij.
Cijfermatig gezien is de release van dit album wel cruciaal voor de Franse uitgeverij Dupuis, een dochteronderneming van de groep Média-Participations, de vierde grootste uitgever in Frankrijk. Het bedrijf sloot de voorbije twee boekjaren af in de rode cijfers, met een overgedragen verlies van 9 miljoen euro, ook al is dit grotendeels te wijten aan de boeking van een grote waardevermindering op financiële vaste activa, volgens het jaarverslag van 2022. Toch is de crisis duidelijk. Eerste was er sprake van om 1,2 miljoen exemplaren van Lagaffe te drukken, nu werd dit teruggebracht tot 800.000. Om die verkocht te krijgen werd een heuse marketingcampagne opgezet met posters en reclame op verkooppunten, boekplaatjes en bus- en tramzijden in zowel België als Frankrijk.
Voor de Franquin fans is dit alles verwerpelijk en pure commerce. De Canadese tekenaar Declaf zou alleen oude bestaande tekeningen hebben gekopieerd en geen respect hebben vertoond voor de evolutie die Guust Flater meekreeg van Franquin. Artistiek verwerpelijk. Het album zou evengoed gemaakt kunnen zijn met artificiële intelligentie, aldus nog de kritiek. De verkoopcijfers zullen nu aantonen of Dupuis met zijn 800.000 exemplaren al dan niet een flater heeft geslagen.
