Mocht de vzw De Broeders van Liefde een privé bedrijf zijn, haar eigenaars zouden met een eigen vermogen van 533 miljoen euro op de 53ste plaats in onze ranglijst komen, net voor de familie Sioen, gekend van hun gelijknamige beursgenoteerde producent van technisch textiel. De Broeders van Liefde zijn de belangrijkste speler in België inzake geestelijke gezondheidszorg. Met bijna 9.000 werknemers staan ze zo goed als zeker in de Top 10 van grootste Belgische werkgevers. Hun vzw beheert 202 miljoen euro aan geldbeleggingen. Vorig jaar boekten de Broeders een netto winst van 21 miljoen euro. En onder meer dat is de inzet van een conflict die ze uitvechten met de conservatieve René Stockman, de generaal-overste van de Broeders in Rome. De ideologische inzet vormt de benadering van euthanasie. Als ultiem wapen dreigt Stockman er nu mee meer geld af te dwingen van de Belgische Broeders.
Volgens Stockman voert de Belgische afdeling een te progressief beleid. Probleem is een visietekst uit 2017 waarin de Belgen voorzichtig de deur naar euthanasie openen voor patiënten die ondraaglijk psychisch lijden. ‘Binnen de muren van onze ziekenhuizen heeft nog niemand euthanasie gekregen, maar we willen de patiënten met een euthanasieverzoek zo lang mogelijk bijstaan’, zei voorzitter Raf De Rycke daarover in interviews. Desalniettemin besliste de machtige Congregatie voor de Geloofsleer begin mei dit jaar dat de Belgische broeders hun psychiatrische ziekenhuizen niet langer ‘katholiek’ mogen noemen. Daarmee koos het Vaticaan de kant van René Stockman. En meteen opende dit de deur naar een geldkwestie.
En dat geld is er wel, ook al ontkent Raf De Rycke dat. De Broeders van Liefde haalden vorig jaar een omzet van 493 miljoen euro. De vzw beheert naast 202 miljoen aan geldbeleggingen ook gebouwen met een boekwaarde van een kwart miljard euro en een historische waarde van meer dan het dubbele. En die vormen meer en meer de inzet van het conflict. Rome dreigt er mee meer geld op te eisen voor het gebruik van hun infrastructuur. Veel gebouwen zijn historisch eigendom van de generale congregatie. Stockman wil ook meer investeren in andere regio’s, waar niet getornd wordt aan de rechte leer van de kerk. (Lees verder onder de foto)
Maar van extra geld richting Rome kan voor De Rycke geen sprake zijn. “Al die gebouwen en goederen zijn ondergebracht in aparte burgerrechtelijke structuren. We hebben er ook in geïnvesteerd, en hebben met subsidies nieuwe gebouwen gezet. We hebben ook eigendommen overgenomen die nooit in het bezit zijn geweest van de Congregatie. Daar is vroeger ook nooit een conflict over geweest. Rome kan daar moeilijk plots geld voor eisen. Waar zouden we dat trouwens vandaan moeten halen? Het zou niet correct zijn tegenover de subsidiërende overheden, onze patiënten en onze artsen.” zo zei De Rycke in mei tegen de Standaard.
Daar is Fernand Keuleneer, die optreedt als advocaat van Stockman en de generale raad van de Broeders, het niet mee eens. “Laat het duidelijk zijn: Rome wil de bejaarde Belgische broeders niet in de armoede duwen. En nee, Rome wil ook niet het geld van artsen, patiënten of de sociale zekerheid inpikken. Zoiets beweren, is laster. De congregatie wil wél dat er respect voor haar eigendom opgebracht wordt. Die kunnen ter beschikking van de broeders blijven tegen een bescheiden vergoeding. Met dat geld wil de congregatie nieuwe initiatieven elders in de wereld financieren.” Hoe bescheiden die vergoeding al dan niet moet zijn, daarover is (nog) niets bekend. De vzw is in elk geval voorzichtig in haar commentaar bij de jaarrekening. Het conflict heeft geen rechtstreeks gevolg voor de werking van de vzw maar het kan wel een impact hebben ‘op de aanwending van het vermogen van de congregatie’.
