De regering van premier De Croo vindt geen oplossing voor het probleem van het krantencontract. Het is één van de minder bekende subsidies. De federale overheid betaalt tot vandaag jaarlijks 170 miljoen euro voor de distributie van kranten en tijdschriften door Bpost. In Vlaanderen een onrechtstreekse steun aan de mediagroepen van respectievelijk Christian Van Thillo, Het Laatste Nieuws, en Thomas Leysen, Het Nieuwsblad. Opmerkelijk genoeg zijn beide bedrijven ruim winstgevend en volgens Christian Van Thillo heeft zijn bedrijf die subsidies niet van doen en blijven die enkel bestaan onder Waalse druk. Het politieke probleem is gecreëerd door de Waalse socialisten die de tewerkstelling bij Bpost kunstmatig hoog willen houden. Ze worden daarin al dan niet schoorvoetend gevolgd door de andere partijen, buiten de liberale Open VLD en Vooruit. Het gaat dus om publiek geld dat de politieke wereld tegen wil en dank wil toekennen aan private bedrijven. Eén van die private bedrijven is Roularta van de familie De Nolf. Roularta verkoopt geen kranten en enkel tijdschriften. Zij kijken aan tegen een potentiële verdubbeling van tarieven via een subsidiesysteem dat ze ook al niet willen. Roularta CEO Xavier Bouckaert wil de concessie dan ook omzeilen. Of hoe het politieke surrealisme dagelijks in uw brievenbus valt.
De subsidies aan de krantenbedrijven staat al langer onder druk. Zo werd ze voor een nieuwe aanbesteding recent teruggeschroefd van 170 naar 125 miljoen euro. Die nieuwe aanbesteding gaat in op 1 januari volgend jaar. Ze werd gewonnen door het private bedrijf PPP dat het haalde van Bpost die tot op heden alle subsidies binnenhaalde. PPP legde een voorstel op tafel waarbij ze 18 cent per rondgebrachte krant vragen, Bpost vraagt 32 cent. Daarom adviseerde de FOD Economie de regering om met PPP in zee te gaan voor het nieuwe krantencontract. Toch weigerde de federale regering het contract toe te kennen aan PPP. Officieel omdat dat bedrijf geen kwaliteit levert. Maar dat zou dan eigenlijk mee in de gunningscriteria moeten hebben gestaan. Bpost zet druk op de politiek met de dreiging 4.500 werknemers te moeten ontslaan wanneer ze het contract mislopen. Vooral de PS zwicht daarvoor, net als Ecolo en eigenlijk ook gevolgd door CD&V. Al denkt die laatste ook aan de gunsttarieven voor de ledenbladen van hun middenveld verenigingen. Allen in de schaduw van de nakende verkiezingen.
Op zich opmerkelijk want vorig jaar vertelde mediamagnaat Christian Van Thillo aan onze redactie dat hij die subsidies liever kwijt dan rijk is. Zijn verhaal ging als volgt:
“Het klopt dat Bpost een jaarlijkse subsidie krijgt van €170 miljoen voor het bedelen van kranten en tijdschriften. Het is in onze sector algemeen bekend dat ik sinds jaar en dag een koele minnaar ben van deze gigantische subsidie. De prijs per krant die Bpost ons factureert, is identiek aan de kostprijs per gedistribueerde krant in Nederland, waar we de distributie zelf doen zonder subsidie van welke aard dan ook. Ik heb me daarom in de materie verdiept en kreeg de voorbije jaren van de bazen van Bpost en verschillende politici de volgende informatie:
1. Bpost maakt een belangrijke marge op dit contract. Deze informatie kreeg ik rechtstreeks van Bpost CEO’s Johnny Thijs, Frans Rombouts en Koen Van Gerven. Ze hebben me alle drie toegegeven dat het om een aanzienlijke winstcontributie gaat die tot op zekere hoogte een vestzak-broekzak-operatie is voor de Belgische overheid aangezien die 51% van de aandelen van Bpost aanhoudt. Een bizarre redenering als je het mij vraagt.
2. Bpost zou een leger postbodes die voor dit contract worden ingezet, moeten ontslaan indien de onderneming het contract zou verliezen. Geen politieke partij staat te springen voor dit dreigend sociaal drama in eigen huis.
3. Van de subsidie voor de verdeling van tijdschriften die onder hetzelfde contract valt, gaat 72% naar overheidsgerelateerde publicaties zoals Visie (ACW), Kerk&Leven, Tribune (ABVV), publicaties van politieke partijen, enz.
4. De distributie van de Franstalige kranten zou in eigen beheer onmogelijk kunnen gebeuren aan de huidige kostprijs, terwijl DPG Media en Mediahuis dit wel zouden kunnen. In Nederland is dat overigens het geval, tot algehele tevredenheid van beide uitgeverijen. De Franstalige uitgevers weten dit en vragen vanzelfsprekend dat we solidair zouden blijven ten voordele van de hele sector. Vermits we niet de doodgravers willen zijn van de Franstalige pers, hebben we dat ook altijd gedaan.”
Wie slachtoffer is en misschien blijft in dit verhaal is de familie De Nolf en hun mediabedrijf Roularta, producent van enkel tijdschriften onder meer Knack. Volgens Xavier Bouckaert, de ceo van Roularta, is een bijna-prijsverdubbeling in de maak voor de distributiekost van de magazines. De subsidies hebben immers betrekking op de verdeling van zowel kranten als tijdschriften. Kranten moeten op de juiste dag worden verdeeld, zo bepaald de aanbesteding, terwijl tijdschriften een marge van drie dagen krijgen. De bedrijven maken daarvan een goedkope prijs voor de grote volume krantenverdeling en een dure prijs voor kleinere volumes tijdschriften. Volgens Bouckaert is er sprake van een bijna-verdubbeling van de distributiekosten, door de volumekorting af te schaffen en toeslagen te eisen als tijdschriften op een welbepaalde dag verdeeld moeten worden. Vooral de verdeling van Knack zou daardoor erg duur worden en circa 0,90 euro per stuk bedragen. In Nederland, waar er geen overheidssubsidies zijn, bedraagt de kostprijs 0,35 euro. Bouckaert noemt de kostenverhoging dan ook onaanvaardbaar, rampzalig én onbetaalbaar. Hij begrijpt ze ook niet. ‘Onze magazines worden meegenomen op de gewone postronde, samen met de brieven en pakjes. Waar is de extra kost dan?’
Eerder was er al een onderzoek naar mogelijke collusie tussen de mediabedrijven en Bpost bij de toekenning van het contract. Surrealisme dus. Als kers op de taart was er het alternatieve voorstel van de Waalse socialisten om de subsidies te verschuiven. Wie een krantenabonnement koopt zou dat dan kunnen aftrekken van zijn personenbelasting. Een abonnement zou dan duurder worden maar niet voor de consument, wel voor de overheid. En dat zou de distributiekost moeten compenseren. In Wallonië zou de distributie duurder uitvallen omdat de regio minder dicht bevolkt is. En dat terwijl de drie belangrijkste Waalse mediabedrijven eveneens winstgevend zijn. “Misschien moeten ze in Wallonië dan ook een Pravda publiceren.” zo gaat een grapje in de wandelgangen van de Wetstraat, verwijzend naar de staatskrant van de Russische communistische partij.
