In april vorig jaar legden twee Zuid-Afrikaanse NGO’s een indrukwekkend witwascircuit bloot waaruit bleek dat de Zuid-Afrikaanse ambassade in Parijs in de periode 1977-1994 125 offshore vennootschappen opzette in Panama en Liberia. Die vennootschappen gebruikten om en bij 850 anonieme bankrekeningen van de KB Lux, de toenmalige Luxemburgse zusterbank van Kredietbank, nu KBC. De vennootschappen werden ingezet om geld illegaal te versassen en wapens te kopen voor het Zuid-Afrikaanse blanke apartheidsregime. Op die manier werd het wapenembargo omzeild dat de Verenigde Naties in 1977 tegen dat apartheidsregime had opgezet. In totaal werden op die manier voor 7 miljard dollar illegale wapens aangekocht. Beide NGO’s legden klacht neer bij de OESO, de internationale instelling die zich kan buigen over dit soort dossiers. Maar die laat nu weten dat ze de zaak niet verder zal onderzoeken.
De klachten van de Zuid-Afrikaanse NGO’s Open Secrets en het Centre for Applied Legal Studies (CALS) richtten zich tegen Kredietbank en KB Lux. Beide banken waren vroeger zusterbanken onder de voogdij van de holding Almanij. Hun structurele medeplichtigheid aan het omzeilen van het VN-wapenembargo was tot op dat moment volledig onbekend. Beide banken zijn ondertussen gescheiden van elkaar. Kredietbank fuseerde met Cera en Almanij tot KBC groep. KB Lux werd verkocht aan de koninklijke familie van Qatar. De klachten werden opgevolgd door de contactpunten van de OESO in België en Luxemburg. Volgens beide instanties zijn de klachten ongegrond en zijn ze te weinig onderbouwd. De Zuid-Afrikaanse vorser Hennie van Vuuren schreef er nochtans een boek over van 600 bladzijden onder de titel “Apartheid, guns and money. A tale of profit”. Dat boek leest als een thriller en staat vol details over de opgezette constructies.
Beide NGO’s trekken nu de onafhankelijkheid van de OESO contactpunten in twijfel en beraden zich over volgende stappen. In Vlaanderen is het dossier best gevoelig. Het toont immers de rol aan die in het dossier werd gespeeld door André Vlerick, een na-oorlogs sleutelfiguur in de Vlaamse politiek en economie. Vlerick was onder meer voorzitter van Kredietbank en gaf zijn naam aan de gereputeerde Gentse managementschool Vlerick Business School.
U kan hier kennis maken met het dossier van de KB Lux en de Zuid-Afrikaanse witwascircuits.
