Na de horeca is de cultuursector de tweede zwaarste getroffen sector door de coronacrisis. Een studie van de Economic Risk Management Group van 4 april poneert een daling van de inkomsten uit culturele events van 74%. Een groot festival zoals Tomorrowland staat voor 10.000 mensen die direct en indirect worden ingezet, 228 miljoen euro extra omzet en 93 miljoen euro extra belastinginkomsten voor de staat. Wellicht overleeft Tomorrowland één blanco jaar dank zij opgebouwde buffers. Hetzelfde geldt zeker niet voor de tientallen kleine KMO’s die toeleverancier zijn van de festivals. “We zitten allemaal in dezelfde boot en we moeten zien dat de boot doorvaart en niet zinkt.” zei de Vlaamse minister-president Jan Jambon de afgelopen week in de commissie Cultuur van het Vlaams parlement. Woensdag beslist de nationale veiligheidsraad of de grote festivals doorgaan deze zomer. Die kans is zo goed als onbestaande.
Tomorrowland van de gebroeders Beers, Werchter, met oprichter Herman Schueremans als vertegenwoordiger, het Sportpaleis, tot voor kort van Jan Vereecke en Jan Van Esbroeck, podiumbouwer Stageco van Hedwig De Meyer. Het zijn allemaal grote bedrijven die hopelijk genoeg financiële buffer hebben om een jaar zonder noemenswaardige inkomsten te overleven. Ze vormen meteen ook de industriële ruggengraat van de hele culturele event sector. Als bijenkoninginnen voeden ze tientallen kleine werkbijen. De overlevingskansen van die KMO’s zijn veel kwetsbaarder. Als die overkop gaan, kunnen ze de hele sector op apegapen leggen. Het systeem werkt in twee richtingen. Dimitri Beyaert van DB Video berekende dat zijn bedrijf, dat videodiensten levert aan muziekfestivals en cultuur- en sportevenementen, door corona is teruggevallen op 5 procent van zijn omzet. ‘Dit kunnen we vijf, misschien zes maanden overbruggen, maar dan moet er echt iets gebeuren’, zo zegt hij in de Tijd.
Naast de hierboven beschreven ‘harde’ culturele sector, die leeft volgens economische wetmatigheden, is er ook nog de ‘zachte’ culturele sector die hoofdzakelijk werkt en leeft dank zij overheidssubsidies. Die kwamen deze week aan bod in het Vlaams parlement. Jan Jambon, minister-president voor N-VA maar ook verantwoordelijk voor cultuur, zei er dat de subsidies blijven doorlopen, ook al zijn er geen voorstellingen, en dat voor de duur van de hele coronacrisis. Organisaties die van subsidies afhangen zullen weinig schade hebben, zo was zijn boodschap. Geen enkele organisatie verliest een euro subsidie door het niet naleven van de voorwaarden door de coronacrisis. Maar de Vlaamse overheid zal niet alle problemen kunnen oplossen, ook de lokale besturen zullen inspanningen moeten leveren. Jambon verwees daarbij ook naar de impact van de crisis op immaterieel erfgoed zoals stoeten die gedragen worden door lokale besturen. Mensen die werden aangenomen voor een evenement/opdracht die nu niet kan doorgaan komen in aanmerking voor tijdelijke werkloosheid. Moeilijker is het voor freelancers die nog geen arbeidsovereenkomst hadden getekend. “Het zal heel moeilijk worden om voor die mensen iets te kunnen doen” aldus Jambon. (Lees verder onder de foto)
De minister verraste verder door te stellen dat het noodfonds van 200 miljoen euro dat is klaargezet specifiek voor gesubsidieerde sectoren verder gaat dan enkel cultuur. Het gaat om cultuur, sport, media, en de jeugdsector. Maar ook sierteeltbedrijven zullen onder het fonds vallen waarvan de verdeling pas achteraf zal kunnen gebeuren. Het ziet er dus naar uit dat de lobbymachines volop op gang zullen komen. Hopelijk worden er ook correctiemechanismen ingebouwd op al dat gelobby.
