Vlaams minister Zuhal Demir rijgt de moeilijke dossiers naadloos aan elkaar. Na pfos, pfas en stikstof richt ze haar pijlen nu op nitraten, in de landbouwgrond. Het zevende mestactieplan moet die nitraten verder terugdringen. Ze maakt de landbouwteelt onmogelijk, zeggen de boerenorganisaties. Met name de aardappelteelt lijkt geviseerd. En wil België, meer concreet Vlaanderen, nu juist de grootste exporteur zijn van diepvries aardappelproducten. Met Jan Clarebout voorop, de ongekroonde keizer van de aardappel die diepvriesfrieten exporteert naar 80 landen.
België is wereldwijd de grootste exporteur van diepvries aardappelproducten. Tegelijkertijd zijn wij de grootste importeur ter wereld van aardappelen. Ons land telt een aantal megabedrijven in de aardappel verwerkende sector. De sector is van doorslaggevend belang met de productie van merken zoals McCain, Farm Frites en Belviva, het vroegere Lutosa. Maar ook met een aantal familiale bedrijven die vooral actief zijn als huismerkproducenten. De export is goed voor 90 procent van de Belgische diepvriesfrietenverkoop. Dat laatste alleen al is goed voor 2,7 miljoen ton diepgevroren frieten. Met puree en chips erbij gaat het om 5,3 miljoen ton producten.
Jan Clarebout exporteert diepvriesfrieten naar 80 landen. Zijn grootste binnenlandse familiale concurrent is de groep Agristo, in handen van de families Wallays en Raes. De familie Mylle zette hun diepvriesfrietbedrijf Mydibel dan weer recent te koop in een artikel in de Tijd. België ligt dan ook centraal in de zogenaamde ‘potato belt’, de gordel waar de aardappelteelt het best gedijt. Die start in Noord-Frankrijk, over Vlaanderen tot een stukje van Nederland. Aardappelboeren sluiten afname contracten af met grote verwerkers tegen vaste prijzen of kiezen er voor hun producten naar de vrije markt te brengen waar dagelijks prijzen tot stand komen via raag en aanbod. Minister Demir dreigt dat evenwicht nu te ontwrichten. Haar kabinet benadrukt dat het plan nog in een ontwerpfase zit en dat het zal worden doorgenomen met alle betrokken sectoren. “Natuurlijk is er nog ruimte voor land- en tuinbouw in Vlaanderen”, zegt Demir. “Maar dat zal dan wel anders moeten, en binnen de milieunormen. Ik sta open voor elke suggestie die goede resultaten garandeert.”
