Sommige beursspeculanten leggen zich toe op winst maken uit dalende beurskoersen. Hoezo, vraagt u zich af, dat lijkt op de omgekeerde waterval van M.C. Escher waarbij het water naar boven loopt. Hoe kan dat? In het jargon heet het ‘short selling’. Verder in dit artikel kan u lezen hoe het werkt. Maar de beurswaakhond FSMA waakt er over dat dit soort praktijken geen negatief effect heeft op de markt. 17 aandelen die maandag meer dan 10 % daalden, mogen vandaag niet gebruikt worden voor ‘short selling’. Daarbij onder meer AB Inbev, het bieraandeel van de Rijkste Belgische families. Maar ook Kinepolis van de familie Bert, Montea van de familie De Pauw en Solvac van de familie Janssen. In principe geldt dat verbod slechts voor één dag maar kan het verlengd worden. Bedoeling is de markt niet te ontwrichten.
Hier gaan we. Wat is ‘short selling’. Het principe bestaat er in dat een speculant bij een grote trader een pakket aandelen leent met de belofte die tegen een bepaalde dag terug te geven. Hij verkoopt dat pakket onmiddellijk op de beurs in de hoop ze tegen een lagere koers te kunnen terug kopen voor de vervaldag waarop hij ze terug moet inleveren. Dat is dus speculeren op een koersdaling.
Kijken we naar een praktijk voorbeeld. Beeldt u een speculant in in die gelooft dat aandeel X, wat momenteel voor 50 euro wordt verhandeld, de komende drie maanden in prijs zal dalen. Hij leent 100 aandelen en verkoopt ze aan een andere investeerder. De handelaar heeft nu 100 aandelen ‘short’ sinds hij iets verkocht dat hij niet bezat maar wel had geleend. Een week later rapporteert het bedrijf X, waarvan de aandelen zijn gebruikt voor de ‘short selling’, slechte financiële resultaten voor het kwartaal. De koers daalt tot 40 euro. De speculant besluit daarop de shortpositie te sluiten en koopt 100 aandelen voor 40 euro op de open markt om de geleende aandelen te vervangen. De winst van de handelaar op de shortverkoop, exclusief commissies en rente op beursrekening, is 1.000 euro. 50 euro verkoop – 40 euro aankoop = 10 euro winst x 100 aandelen = 1.000 euro.
Niets is natuurlijk zeker in het leven, zeker de beurs niet. Wanneer het aandeel in kwestie stijgt tot 100 euro, omdat er een overnemer opdaagt bijvoorbeeld, zal de speculant 5.000 euro verlies lijden. Indien hij dat al kan betalen. Misschien moet hij wel met de noorderzon verdwijnen. Of failliet gaan. Een niet onbelangrijke bedenking daarbij is dat de winst van de speculant gelimiteerd is: de koers kan in principe dalen tot 1 euro, dus 49 euro winst per aandeel. Maar ze kan in principe ook ongelimiteerd stijgen, dus het verlies kan ongelimiteerd meegroeien.
‘Short selling’ is een agressieve uitloper van het zogenaamde ‘hedging’, een techniek waarbij makelaars zich op verantwoorde wijze indekken tegen algemene koersdalingen. ‘Short selling’ heeft niets te maken met indekken, enkel met winst op korte termijn. Scenario’s van films waarin Wall Street centraal staat, staan bol van dit soort dingen. Ook nu weer blijkt dat elke crisis zijn kraaien heeft. Ook bij de corona crisis zal dat het geval zijn.
UPDATE
De FSMA heeft het verbod op ‘short selling’ deze morgen meteen verlengd tot 17 april. En het geldt voor alle aandelen en transacties op de Brusselse beurs.
